Lake Ladki scheme महाराष्ट्र राज्य सरकारने मुलींच्या सक्षमीकरणासाठी एक महत्वाकांक्षी योजना सुरू केली आहे, जी ‘लेक लाडकी योजना’ म्हणून ओळखली जाते. ही योजना मुलींच्या जीवनात आर्थिक स्थैर्य आणण्यासाठी आणि त्यांच्या शैक्षणिक विकासाला प्रोत्साहन देण्यासाठी डिझाइन केली गेली आहे. या लेखात आपण या योजनेची सविस्तर माहिती, पात्रता निकष, आणि अर्ज प्रक्रियेबद्दल जाणून घेणार आहोत.
योजनेची उद्दिष्टे आणि महत्व
लेक लाडकी योजनेमागील प्रमुख उद्दिष्टे अत्यंत महत्वपूर्ण आहेत:
मुलींच्या जन्माला प्रोत्साहन देणे आणि लिंग-गुणोत्तर सुधारणे हा या योजनेचा मुख्य उद्देश आहे. समाजात मुलींप्रती असलेल्या नकारात्मक दृष्टिकोनात बदल घडवून आणणे आणि त्यांच्या शिक्षणाला प्राधान्य देणे हे योजनेचे महत्वपूर्ण पैलू आहेत. याशिवाय, मुलींमधील कुपोषणाचे प्रमाण कमी करणे आणि त्यांच्या आरोग्याची काळजी घेणे हेही योजनेचे प्रमुख उद्दिष्ट आहे.
आर्थिक लाभांची रचना
या योजनेअंतर्गत, एक एप्रिल 2023 नंतर जन्मलेल्या पात्र मुलींना अठरा वर्षांपर्यंत टप्प्याटप्प्याने एकूण एक लाख एक हजार रुपयांचे आर्थिक सहाय्य दिले जाते. हे आर्थिक सहाय्य खालीलप्रमाणे वितरित केले जाते:
- जन्मानंतर तात्काळ: 5,000 रुपये
- पहिलीत प्रवेश घेतल्यानंतर: 6,000 रुपये
- सहावीत प्रवेश घेतल्यानंतर: 7,000 रुपये
- बारावीत प्रवेश घेतल्यानंतर: 8,000 रुपये
- अठरा वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर: 75,000 रुपये
पात्रता
योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- मुलीचा जन्म 1 एप्रिल 2023 नंतर झालेला असावा
- कुटुंब पिवळे किंवा केशरी रेशन कार्डधारक असावे
- कुटुंब नियोजन प्रमाणपत्र असणे आवश्यक
- एक किंवा दोन मुलींच्या कुटुंबांसाठी किंवा एक मुलगा व एक मुलगी असलेल्या कुटुंबांसाठी पात्र
- जुळ्या मुलींच्या बाबतीत विशेष तरतूद
आवश्यक कागदपत्रे
अर्ज करताना खालील कागदपत्रे सादर करणे आवश्यक आहे:
Also Read:
लाडकी बहीण योजनेची तपासणी सुरु! वगळलेल्या महिलांची यादी जाहीर Ladki Bhaeen scheme investigation
- मुलीचा जन्म दाखला
- पालकांचे आधार कार्ड
- मुलीचे आधार कार्ड
- कुटुंबाचे रेशन कार्ड
- पालकांचे मतदार ओळखपत्र
- बँक पासबुकची प्रत
- कुटुंबप्रमुखाचे उत्पन्नाचे प्रमाणपत्र
अर्ज प्रक्रिया
अर्ज प्रक्रिया सोपी आणि सुलभ करण्यात आली आहे:
- स्थानिक अंगणवाडी केंद्रात जाऊन अंगणवाडी सेविकेकडून अर्ज फॉर्म मिळवावा
- अर्जात खालील माहिती भरावी:
- वैयक्तिक माहिती
- संपूर्ण पत्ता
- मोबाइल नंबर
- बँक खात्याचा तपशील
- मुलीची माहिती
- योजनेच्या कोणत्या टप्प्यासाठी अर्ज करत आहात ते स्पष्ट करावे
- सर्व आवश्यक कागदपत्रांसह अर्ज सादर करावा
- अर्ज स्वीकारल्यानंतर पोहोच पावती घ्यावी
योजनेची प्रभावी अंमलबजावणी करण्यासाठी अंगणवाडी सेविकांची महत्वपूर्ण भूमिका आहे. त्या घरोघरी जाऊन योजनेची माहिती देतात आणि पात्र लाभार्थ्यांना अर्ज करण्यास मदत करतात. योजनेचा लाभ योग्य व्यक्तीपर्यंत पोहोचावा यासाठी त्या सातत्याने प्रयत्नशील असतात.
लेक लाडकी योजना ही मुलींच्या सर्वांगीण विकासासाठी एक महत्वपूर्ण पाऊल आहे. या योजनेमुळे मुलींच्या शिक्षणाला चालना मिळेल आणि त्यांच्या भविष्यातील आर्थिक स्वावलंबनाचा पाया रचला जाईल. समाजातील मुलींप्रतीच्या दृष्टिकोनात सकारात्मक बदल घडवून आणण्यासाठी ही योजना निश्चितच उपयुक्त ठरेल. या योजनेच्या माध्यमातून राज्य सरकार मुलींच्या सक्षमीकरणाच्या दिशेने एक महत्वपूर्ण पाऊल उचलत आहे.
जास्तीत जास्त लाभार्थ्यांपर्यंत या योजनेची माहिती पोहोचावी आणि पात्र मुलींना योजनेचा लाभ मिळावा यासाठी सर्व स्तरांवर प्रयत्न केले जात आहेत. या योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीसाठी नागरिकांनीही सहकार्य करणे आवश्यक आहे. आपल्या आजूबाजूला असलेल्या पात्र कुटुंबांना या योजनेची माहिती देऊन त्यांना अर्ज करण्यास प्रोत्साहित करणे हे प्रत्येक जाणकार नागरिकाचे कर्तव्य आहे.